Κανονικά, στον ανθρώπινο οργανισμό, νέα κύτταρα σχηματίζονται μόνο για να αντικαταστήσουν παλαιά ή κατεστραμμένα κύτταρα. Όταν τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται αφύσικα, τότε μπορεί να συσσωρευτούν και να σχηματίσουν μία μάζα, η οποία ονομάζεται όγκος.
Τι είναι ο όγκος σπονδυλικής στήλης;
Ο όγκος σπονδυλικής στήλης είναι μία ανώμαλη συσσώρευση (ανάπτυξη) κυττάρων σε οποιοδήποτε σημείο της, από τον αυχένα μέχρι το ιερό οστό.
Δύο είναι βασικοί τύποι όγκων της σπονδυλικής στήλης και του νωτιαίου μυελού:
- Πρωτοπαθείς όγκοι (αρχόμενοι από τον νωτιαίο μυελό)
- Μεταστατικοί/δευτεροπαθείς όγκοι (μεταστάσεις καρκίνου από άλλα μέρη του σώματος).
Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης ανάλογα με τη μορφολογία τους και την εντόπισή τους χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
-
- Εξωσκληρίδιοι όγκοι: είναι οι όγκοι των σπονδυλικών σωμάτων και γενικότερα οι όγκοι που αναπτύσσονται εκτός της σκληράς μήνιγγας που περιβάλλει το νωτιαίο σάκκο (μετάσταση, μηνιγγίωμα, νευρίνωμα). Αποτελούν το 55% των όγκων της σπονδυλικής στήλης.
- Ενδοσκληρίδιοι – εξωμυελικοί όγκοι: είναι όγκοι που αναπτύσσονται κάτω από τη σκληρά μήνιγγα και πιέζουν τον υποκείμενο νωτιαίο μυελό-νευρα, αλλά ξεχωρίζουν από αυτόν. Αποτελούν το 40% των όγκων της σπονδυλικής στήλης.
- Ενδομυελικοί όγκοι: είναι συνήθως πρωτοπαθείς βλάβες του νωτιαίου μυελού και ξεκινούν από κύτταρα που αποτελούν φυσιολογικά την κατασκευή του (αστροκύτωμα και επενδύμωμα). Αποτελούν το 5% των όγκων της σπονδυλικής στήλης.
Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης αποτελούν το 15% των όγκων του κεντρικού νευρικού συστήματος. Συνήθως οι πρωτοπαθείς όγκοι της σπονδυλικής στήλης είναι καλοήθεις (αντίθετα από τους πρωτοπαθείς ενδοκρανιακούς όγκους).
Ποια είναι το πιο συνήθη συμπτώματα του όγκου στη σπονδυλική στήλη;
Τα συμπτώματα δημιουργούνται συνήθως από την πίεση που ασκούν στις φυσιολογικές νευρικές δομές.
Το κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος. Ανάλογα με τη θέση και τον τύπο του όγκου, υπάρχουν και άλλα συμπτώματα που οφείλονται στην παρεκτόπιση ή στην προσβολή των νευρικών δομών, των σπονδύλων και των αγγείων.
Τα πιο συνήθη συμπτώματα του όγκου στη σπονδυλική στήλη είναι:
- Έντονος, συνεχής πόνος στην πλάτη, στη μέση, στον αυχένα που επιδεινώνεται με την κατάκλιση, κρατάει ξύπνιο τον ασθενή τις νύχτες ή είναι έντονος όταν σηκωθεί ο ασθενής από το κρεβάτι
- Αδυναμία ή παράλυση στα χέρια, τα πόδια ή άλλα μέρη του σώματος, ανάλογα με τη θέση του όγκου
- Δυσχέρεια βάδισης
- Αστάθεια του κορμού
- Μείωση της ευαισθησίας στον πόνο, τη θερμότητα και το κρύο
- Απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης και/ή του εντέρου
Πως γίνεται η διάγνωση των όγκων της σπονδυλικής στήλης;
Οι όγκοι σπονδυλικής στήλης και νωτιαίου μυελού μπορεί μερικές φορές να μην διαγνωσθούν άμεσα, καθώς τα συμπτώματά τους είναι παρόμοια με άλλων ασθενειών, όπως τραυματισμοί και κήλες.
Η μαγνητική τομογραφία, που προσφέρει υψηλότατης ανάλυσης των ανατομικών δομών της σπονδυλικής στήλης και του νωτιαίου μυελού είναι η ενδεδειγμένη εξέταση για τη διάγνωση των όγκων της σπονδυλικής στήλης και δείχνει την ακριβή θέση, τη μορφή και την έκταση του όγκου.
Η αξονική τομογραφία χρειάζεται για τον προσδιορισμό της διήθησης των οστών της σπονδυλικής στήλης (των σπονδύλων) .
Η καθοδηγούμενη λήψη βιοψίας μέσω ακτινοσκόπησης ή αξονικής τομογραφίας είναι μία ελάχιστα επεμβατική τεχνική που προσφέρει ιστολογική ταυτοποίηση των όγκων, κυρίως των σπονδύλων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται οσφυονωτιαία παρακέντηση για να εξεταστεί το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.
Στους μεταστατικούς όγκους χρειάζεται σε συνεργασία με τον ογκολόγο να γίνει περαιτέρω αιματολογικός και ακτινολογικός έλεγχος (αξονική/μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα οστών, PET CT).
Ταξινόμηση των όγκων της σπονδυλικής στήλης
Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης ταξινομούνται βάση της ανατομικής τους σχέσης με τον νωτιαίο μυελό και χωρίζονται σε πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς (μεταστατικούς).
Ι. Πρωτοπαθείς όγκοι της σπονδυλικής στήλης
Οι πρωτοπαθείς όγκοι μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Συνήθεις τύποι όγκων της σπονδυλικής στήλης είναι τα:
- γλοιώματα
- μηνιγγιώματα
- νευρινώματα
- λιπώματα
ΙΙ. Δευτεροπαθείς όγκοι της σπονδυλικής στήλης
Οι δευτεροπαθείς/μεταστατικοί όγκοι της σπονδυλικής στήλης είναι εξ ορισμού κακοήθεις.
Συνήθως είναι μεταστάσεις του καρκίνου του πνεύμονα, του καρκίνου του μαστού, του καρκίνου του προστάτη και των νεφρών. Αιματολογικές κακοήθειες όπως το πολλαπλούν μυέλωμα, το πλασματοκύττωμα και το λέμφωμα είναι δυνατόν να προσβάλλουν τη σπονδυλική στήλη.
Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης ταξινομούνται ανάλογα με την ανατομική σχέση με τον νωτιαίο μυελό ως εξής:
Εξωσκληρίδιοι όγκοι
Οι εξωσκληρίδιοι όγκοι αποτελούν την πιο συνηθισμένη μορφή όγκων της σπονδυλικής στήλης.
Οι επισκληρίδιοι όγκοι σχηματίζονται μέσα στη σπονδυλική στήλη, συχνά στον επισκληρίδιο χώρο (στην περιοχή που περιβάλλει την εξωτερική μεμβράνη, η οποία προστατεύει τον νωτιαίο μυελό). Μπορεί να περιλαμβάνουν τους σπονδύλους και συνήθως δεν επηρεάζουν τον νωτιαίο μυελό.
Οι πιο συχνοί εξωσκληρίδιοι όγκοι είναι οι μεταστάσεις από έναν πρωτοπαθή όγκο σε άλλη περιοχή του σώματος.
Οι πρωτοπαθείς εξωσκληρίδιοι όγκοι, που αναπτύσσονται από τα ίδια τα οστά της σπονδυλικής στήλης είναι πιο σπάνιοι.
Μπορεί να είναι είτε καλοήθεις (οστεοειδή οστεώματα, σπονδυλικά αιμαγγειώματα) είτε κακοήθεις (οστεοσάρκωμα, σάρκωμα Ewing, πολλαπλούν μυέλωμα).
Ενδοσκληρίδιοι εξωμυελικοί όγκοι
Οι ενδοσκληρίδιοι εξωμυελικοί όγκοι αναπτύσσονται είτε από τα κύτταρα της αραχνοειδούς μεμβράνης του νωτιαίου μυελού (μηνιγγιώματα), είτε από το περίβλημα των ριζών των νεύρων που εξέρχονται από το νωτιαίο μυελό (νευρινώματα και νευροϊνώματα), είτε από τα κύτταρα της του τελικού νημάτιου (επενδυμώματα).
Ενδομυελικοί όγκοι
Οι ενδομυελικοί όγκοι (όγκοι μέσα στον νωτιαίο μυελό) άρχονται από τη γλοία, δηλαδή τα στηρικτικά κύτταρα του νωτιαίου μυελού.
Οι ενδομυελικοί όγκοι μπορεί να είναι είτε καλοήθεις, είτε κακοήθεις και συνήθως είναι πρωτοπαθείς.
Τις περισσότερες φορές πρόκειται για αστροκυτώματα, τα οποία παρουσιάζονται συνήθως σε νεαρές ηλικίες ή επενδυμώματα τα οποία παρουσιάζονται κυρίως σε ενήλικες. Οι ενδομυελικές μεταστάσεις είναι ιδιαίτερα σπάνιες, αλλά είναι δυνατόν να αποτελούν δευτεροπαθείς εστίες αντίστοιχων όγκων του εγκεφάλου, που μεταφέρονται στο νωτιαίο μυελό μέσω του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Πως αντιμετωπίζεται ο όγκος της σπονδυλικής στήλης;
Η αφαίρεση του όγκου αποτελεί στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, την ενδεδειγμένη αντιμετώπιση.
Ο νευροχειρουργός συνεργάζεται στενά με τον θεράποντα ογκολόγο, λαμβάνει υπόψιν τη θέση του όγκου, το μέγεθός του, τη νευρολογική εικόνα του ασθενούς, το ιστορικό του, την πιθανή ύπαρξη όγκων σε άλλα σημεία του σώματος, τα συμπτώματα και τη γενικότερη κλινική του εικόνα.
Τα οφέλη του χειρουργείου αφαίρεσης όγκου από τη σπονδυλική στήλη είναι πολλαπλά και περιλαμβάνουν την ακριβή διάγνωση του όγκου (ώστε να προσδιοριστεί εάν χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία), η μείωση του πόνου, η σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης και φυσικά η βελτίωση της καθημερινότητας του ασθενούς.
Στους κακοήθεις όγκους μπορεί να χρειαστεί και χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.
Κάθε περίπτωση ασθενούς είναι διαφορετική. Η ομάδα μας εξατομικεύει τη χειρουργική αντιμετώπιση του όγκου στη σπονδυλική στήλη, βάσει πάντα των διεθνών πρωτοκόλλων και σε συνεργασία με ογκολόγους και ακτινοθεραπευτές παρέχει ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Άλλες Παθήσεις Σπονδυλικής Στήλης
Πιστεύω ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, μοναδικός και ότι για κάθε ασθενή η ιδανική θεραπεία είναι απόλυτα εξατομικευμένη. Είμαι στη διάθεσή σας.