Ο σκελετός μας αποτελείται από τρία τμήματα, την κεφαλή, τον κορμό και τα άκρα.Η σπονδυλική στήλη συνδέει το κεφάλι με τα άνω και τα κάτω άκρα και μέσω του νωτιαίου μυελού που την διατρέχει, υπάρχει η νεύρωση στα άκρα και τον κορμό (αίσθηση και κίνηση).
Αν και με την αυστηρά ανατομική έννοια του όρου, η σπονδυλική στήλη είναι το σύνολο των 33 σπονδύλων, στην πράξη με τον όρο αυτό, εννοούμε και το εσωτερικό της σπονδυλικής στήλης: τον νωτιαίο μυελό με την αρχή των νεύρων και το εξωτερικό της μέρος με τους μύες και τους συνδέσμους.
Η δομή της σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνει οστά, μύες, μεσοσπονδύλιους δίσκους, συνδέσμους, αρθρώσεις και νεύρα.
Ο οστικός σχηματισμός της σπονδυλικής στήλης αποτελείται από 33 σπονδύλους.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από πέντε μοίρες:
Οι βασικές λειτουργίες της σπονδυλικής στήλης είναι:
Οι σπόνδυλοι έχουν ένα πρόσθιο τμήμα που είναι συμπαγές και λέγεται σώμα και ένα οπίσθιο τμήμα που λέγεται πέταλο. Το πέταλο έχει πολλές προεξοχές, που ονομάζονται αποφύσεις. Οι ακανθώδεις αποφύσεις είναι οι “κόμποι” που πιάνουμε στη σπονδυλική μας στήλη, από τον αυχένα μέχρι τη μέση.
Μεταξύ του σώματος και του πετάλου κάθε σπονδύλου, υπάρχει ένα κενό.
Τα στοιχισμένα το ένα πάνω από το άλλο αυτά τα κενά δημιουργούν έναν σωλήνα (νωτιαίος σωλήνας), που εσωκλείει και προστατεύει τον νωτιαίο μυελό και τις ρίζες των νεύρων του. Ο σωλήνας αυτός έχει ανοίγματα στο πλάι, από τα οποία βγαίνουν οι ρίζες, δηλαδή τα νεύρα που φθάνουν μέχρι τα χέρια και τα πόδια.
Ο νωτιαίος μυελός είναι μια μακριά στήλη νευρικών ινών, η οποία μεταφέρει μηνύματα από και προς τον εγκέφαλο. Είναι ουσιαστικά η συνέχεια του εγκεφάλου (προµήκης µυελός).
Αποτελεί τμήμα του Κεντρικού Νευρικού Συστήµατος, το οποίο συναποτελεί μαζί με τον εγκέφαλο.
Ξεκινά από τη βάση του κρανίου, από τον 1ο αυχενικό σπόνδυλο και φθάνει μέχρι το ύψος του 1ου-2ου οσφυϊκού σπονδύλου, όπου σχηματίζεται μία διεύρυνση του μεγέθους του, που ονομάζεται μυελικός κώνος.
Από την περιοχή του κώνου μέχρι την περιοχή του ιερού οστού και του κόκκυγα, συγκροτείται μία μορφή ινώδους ταινίας, που αποκαλείται τελικό νημάτιο. Επομένως, κάτω από τον σχηματισμό του κώνου, εντός του νωτιαίου σωλήνα, δεν υπάρχει νωτιαίος μυελός, παρά μόνο οι κατερχόμενες νωτιαίες ρίζες.
Το συνολικό μήκος του νωτιαίου μυελού είναι περίπου 45 εκατοστά και η διάμετρός του έχει περίπου το πάχος του αντίχειρα.
Μέσα στον νωτιαίο σωλήνα, υπάρχει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, ως συνέχεια του κοιλιακού συστήματος του εγκεφάλου. Από αυτόν εξέρχονται τα περιφερικά ή νωτιαία νεύρα.
Ο νωτιαίος μυελός έχει 2 ογκώµατα, το αυχενικό και το οσφυϊκό από τα οποία εκφύονται τα νεύρα των άνω και κάτω άκρων, αντίστοιχα.
Από το τέλος του νωτιαίου μυελού, τον νωτιαίο σωλήνα (σπονδυλικό σωλήνα) διατρέχουν τα κατώτερα νεύρα μέχρι να εξέλθουν από αυτόν.
Οι νευρικές ρίζες οπτικά θυμίζουν ουρά αλόγου και σχηματίζουν μία δομή που ονομάζεται ιππουρίδα.
Τα κατώτερα νεύρα ελέγχουν τα κάτω άκρα και τις λειτουργίες της ούρησης και της αφόδευσης.
Ο νωτιαίος μυελός και η ιππουρίδα περιβάλλονται από 3 προστατευτικούς ιστούς, τα τρία στρώματα μήνιγγας: σκληρά, χοριοειδής, αραχνοειδής.
Ο νωτιαίος μυελός αποτελείται από δύο τμήματα:
Υπάρχουν 31 ζεύγη νευρικών ριζών, που ανάλογα με τη θέση τους, σχηματίζουν τα νεύρα στα άνω άκρα, στα κάτω άκρα, στην λεκάνη, στο έντερο και την ουροδόχο κύστη.
Αναλυτικότερα υπάρχουν 8 ζεύγη αυχενικών ριζών, 12 ζεύγη θωρακικών ριζών, 5 ζεύγη οσφυϊκών ριζών, 5 ζεύγη ιερών ριζών και ένα ζεύγος κοκκυγικών ριζών.
Το σύνολο των νωτιαίων ριζών και των σχηματισμών που δημιουργούνται από αυτές (νευρικά πλέγματα και νεύρα) αποτελούν το Περιφερικό Νευρικό Σύστημα.
Οι σπόνδυλοι ενώνονται μεταξύ τους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, μία δομή σαν ελαστικό μαξιλαράκι. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι προσφέρουν στη σπονδυλική στήλη ευκαμψία και απορροφούν τους κραδασμούς.
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος, αποτελείται από ένα εξωτερικό σκληρό δακτύλιο, (ινοελαστικό περίβλημα) το οποίο ονομάζεται ινώδης δακτύλιος και από ένα πιο μαλακό τμήμα εντός του δακτυλίου (πηκτοειδής πυρήνας) που περιέχει ένα υλικό, το οποίο θυμίζει τζελ έχει ελαστική, μαλακή υφή και λειτουργεί ως σταθεροποιητικός ιστός απόσβεσης των δυνάμεων stress που αναπτύσσονται στις διάφορες κινήσεις της σπονδυλικής στήλης.
Η φθορά του μεσοσπονδύλιου δίσκου προκαλεί πίεση στα νεύρα και το νωτιαίο μυελό (αυχενική, θωρακική, οσφυϊκή δισκοκήλη).
Κάθε ζευγάρι σπονδύλων αρθρώνεται μεταξύ του με μία δομή που θυμίζει
τρίποδο. Στο μπροστινό μέρος υπάρχει ο δίσκος και στο πίσω οι δύο ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις δεξιά και αριστερά.
Όταν σκύβει ένας άνθρωπος, αυξάνεται το φορτίο στους δίσκους, ενώ όταν τεντώνεται προς τα πίσω, αυξάνεται το φορτίο στις οπίσθιες αρθρώσεις.
Στην κατασκευή της σπονδυλικής στήλης συμμετέχουν σταθεροποιητικά και οι σύνδεσμοι, που είναι σαν “λαστιχάκια”, τα οποία συνδέουν τα πέταλα δύο γειτονικών σπονδύλων.
Οι μυες της σπονδυλικής στήλης της προσφέρουν σταθερότητα, βοηθούν στις κινήσεις της και αποφορτίζουν σημαντικά το βάρος που περνά μέσα από τα οστά και τους δίσκους.
Αν πάσχετε από κάποια από τις παραπάνω παθήσεις, κλείστε άμεσα το ραντεβού σας με τον καταρτισμένο νευροχειρουργό, Δρ. Ευστάθιο Σαμαρά, για μία εξατομικευμένη διάγνωση και άρτια θεραπεία.